Θα σας παραθεσω ενα απο τα καλυτερα κειμεμα που εχουν γραφτει περι COVID....Και σας το παραθετω με την επαγγελματικη ιδιοτητα του γιατρου, που δεν το εχω πει ποτε...Ειναι λιγο μεγαλο αλλα αξιζει τον κοπο να το διαβασετε...
COVID-19 ΚΑΙ Η ΠΑΡΑΚΜΗ ΤΩΝ ΔΥΤΙΚΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΩΝ
Mε τον πολλαπλασιασμό των κρουσμάτων που καταγράφονται καθημερινά, αλλά κυρίως με την ραγδαία αύξηση του αριθμού των νοσηλευομένων από Covid-19 και των διασωληνωμένων που νοσηλεύονται στις ΜΕΘ, δεν μπορεί κανείς να μην προβληματιστεί. Τι κάνουμε λάθος; Και το ερώτημα δεν είναι μόνο για την Ελλάδα, αλλά και για την Δύση γενικότερα, καθώς η μεγάλη αποτυχία στην αντιμετώπιση της πανδημίας χαρακτηρίζει όλες σχεδόν τις δυτικές κοινωνίες. Αντίθετα, βλέπουμε ότι στην Ανατολική Ασία η πανδημία έχει περιοριστεί σημαντικά στις περισσότερες χώρες, η ζωή έχει επανέλθει στο φυσιολογικό και τα λιγοστά κρούσματα που παρατηρούνται σήμερα εκεί είναι κυρίως εισαγόμενα που εύκολα ιχνηλατούνται και αντιμετωπίζονται (Εικόνες 1 και 2). Στην ανάρτηση αυτή θα εξετάσω την εξέλιξη της πανδημίας στην Ελλάδα, γενικότερα στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ, καθώς και στις Ασιατικές χώρες. Θα επιμείνω φυσικά ιδιαίτερα στην χώρα μας, που μας ενδιαφέρει άμεσα. Κατόπιν θα παραθέσω μερικές προσωπικές μου σκέψεις και απόψεις, για την ηθική και κοινωνική παρακμή του Δυτικού κόσμου, που αποδείχθηκε περίτρανα με την ευκαιρία της πανδημίας αυτής. Επίσης, για το τι πρέπει να κάνουμε, ακολουθώντας το παράδειγμα χωρών της Ασίας για την αντιμετώπιση της πανδημίας.
Α. Η ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΣΗΜΕΡΑΘα προσπαθήσω εδώ να παρουσιάσω την κατάσταση της πανδημίας σήμερα στην χώρα μας και να απαντήσω και σε μερικούς προβληματισμούς που δεν προβάλλονται μόνο από τους συνωμοσιολόγους και τους ψεκασμένους, αλλά απασχολούν και αρκετά σοβαρά και καλοπροαίρετα άτομα χωρίς ειδικές γνώσεις, “lost in translation of data”.
1. Είμαστε τόσο άσχημα ή πρόκειται απλώς για κάποια επιδημία παρόμοια με μια γρίπη;Η θεωρία της γρίπης κυκλοφορεί συνεχώς από ανθρώπους που υποτιμούν την Covid-19. Η γρίπη ήταν πάντοτε ένα σοβαρό πρόβλημα δημόσιας υγείας, ποιά είναι όμως η σύγκριση με την Covid; Ας δούμε την Εικόνα 3, με στοιχεία του ΕΟΔΥ. Eδώ βλέπουμε δύο σειρές στηλών, τις κίτρινες που είναι μεγαλύτερες και τις μπλε. Οι μπλε δείχνουν τους εργαστηριακά επιβεβαιωμένους θανάτους από γρίπη κάθε περιόδου, ενώ οι κίτρινες τους εκτιμώμενους θανάτους από γρίπη που είναι πολύ περισσότεροι. Που οφείλεται αυτή η διαφορά; Οι εκτιμώμενοι θάνατοι από γρίπη είναι αποτέλεσμα στατιστικών αλγορίθμων, που εκτός από τους καταγεγραμμένους θανάτους σταθμίζουν και πολλές άλλες παραμέτρους, όπως είναι οι συνοδές σχετιζόμενες νόσοι, οι ιατρικές επισκέψεις, η νοσηλεία, οι εμβολιασμοί, η συνολική θνησιμότητα, η θερμοκρασία του περιβάλλοντος, κλπ.
Ανταποκρίνονται λοιπόν, οι φουσκωμένες αυτές στατιστικές προβολές των καταγεγραμμένων θανάτων από γρίπη στην πραγματικότητα; Πιθανόν ναι, πιθανόν να είναι και λίγο υπερβολικές, ώστε να υπάρχει εγρήγορση του κοινού στους κανόνες υγιεινής και στην ανάγκη των εμβολιασμών, μιάς και η πλειοψηφία των θυμάτων είναι άνθρωποι που δεν έχουν εμβολιασθεί. Βλέπουμε λοιπόν ότι πέρυσι για παράδειγμα, οι επιβεβαιωμένοι θάνατοι από γρίπη ήταν 154 και οι εκτιμώμενοι θάνατοι 1071, ενώ οι θάνατοι από Covid-19 είναι σήμερα 655. Με ποιό νούμερο θα συγκρίνουμε τους θανάτους από Covid, με το 154 ή με το 1071; Πάμε λοιπόν στην επόμενη παράγραφο.
2. Ο πραγματικός αριθμός των θανάτων από Covid-19Eδώ ας διαλύσουμε μερικές παρεξηγήσεις. Κυκλοφορεί συνέχεια η θεωρία ότι οι θάνατοι από Covid-19 δεν είναι πραγματικοί και επιβεβαιωμένοι επειδή δεν γίνονται νεκροψίες. Αλήθεια, που γίνονται νεκροψίες; Μήπως στους επιβεβαιωμένους θανάτους από γρίπη; Όχι φυσικά. Νεκροψίες γίνονται μόνο σε περιπτώσεις βιαίων θανάτων για να αποκαλυφθεί κάποια εγκληματική ενέργεια, σε αιφνίδιους θανάτους, για να βρεθεί η αιτία που τους προκάλεσε, ή κατόπιν αιτήματος των συγγενών. Σήμερα, με τις εξελιγμένες απεικονιστικές και εργαστηριακές μεθόδους, νεκροψία δεν γίνεται παρά στο 5% του συνόλου των θανάτων σε όλο σχεδόν τον δυτικό κόσμο. Η διενέργεια νεκροψίας σε θάνατο από Covid είναι εξαιρετικά επικίνδυνη για τον ιατροδικαστή, λόγω της μολυσματικότητας του κορωνοϊού και γίνεται ιδανικά σε θάλαμο αρνητικής πίεσης, με όλα τα μέτρα προστασίας. Παρ’ όλα αυτά έχουν γίνει μερικές νεκροψίες σε Covid για καθαρά επιστημονικούς-ερευνητικούς λόγους.
Μια από τις πιο ηλίθιες και αστείες ιστορίες που κυκλοφορεί, είναι ότι στα νοσοκομεία πληρώνουν τους συγγενείς των νεκρών μερικά χιλιάρικα (από 1000 έως 5000€!!) για να δηλώσουν σαν ψευδή αιτία θανάτου τον κορωνοϊό. Αλήθεια, νομίζουν κάποιοι ότι προτού οι γιατροί υπογράψουν ένα πιστοποιητικό θανάτου, συσκέπτονται με τους συγγενείς για να αποφασίσουν από κοινού για την αιτία θανάτου του ασθενούς τους; Ότι χρειάζεται προηγουμένως να πάρουν την έγκρισή τους; Νομίζουν ότι στα νοσοκομεία, που δεν έχουν χρήματα για να πληρώσουν ούτε τις πρόσθετες εφημερίες των γιατρών στο ΕΣΥ, περισσεύουν μερικά χιλιάρικα για τον κάθε ανόητο, ώστε να κυκλοφορεί τέτοιες γελοίες ιστορίες;
Οι θάνατοι λοιπόν από Covid-19 στην Ελλάδα είναι όλοι εργαστηριακά και κλινικά επιβεβαιωμένοι, χωρίς νεκροψία που είναι περιττή. Επομένως, η σύγκριση των 655 θανάτων από Covid θα πρέπει να γίνει με τους 154 περυσινούς θανάτους από γρίπη, που και αυτοί είναι επιβεβαιωμένοι εργαστηριακά και όχι με νεκροψία, όπως πολλοί αδαείς νομίζουν!
3. Εφέτος οι θάνατοι στην Ελλάδα είναι λιγότεροι από πέρυσι, παρά την πανδημία, και η γρίπη έχει σχεδόν εξαφανισθείΕίναι νωρίς να κρίνουμε τους θανάτους για την Ελλάδα εφέτος, με οποιαδήποτε μέθοδο εν μέσω πανδημίας. Το ότι μέχρι τώρα τουλάχιστον υπάρχουν ελάχιστα κρούσματα γρίπης είναι αναμενόμενο. Αν συγκρίνουμε την γρίπη με τον κορωνοϊό, η πρώτη είναι πολύ λιγότερο μεταδοτική. Αυτό φαίνεται από την παράμετρο R0, που εκφράζει πόσα άτομα μπορεί να μολύνει ένα κρούσμα στην αρχή της επιδημίας, όταν δηλαδή δεν υπάρχει ανοσία και δεν έχουν αρχίσει να εφαρμόζονται παρεμβάσεις για τον περιορισμό της μετάδοσης. Το R0 λοιπόν για την γρίπη είναι γύρω στο 1.3-1.6, και για τον κορωνοϊό, ενώ αρχικά υπολογίζονταν σε 2.5-3, νεώτερα στοιχεία δείχνουν ότι είναι γύρω στο 5-5.5, είναι δηλαδή πολύ περισσότερο μεταδοτικός. Είναι φυσικό λοιπόν να έχει επικρατήσει έναντι της γρίπης, με το lockdown, τις μάσκες και όλα αυτά τα μέτρα που έχουν σημαντικά περιορίσει την γρίπη. Επίσης, οι περιορισμοί αυτοί έχουν πιθανώς (αυτό θα φανεί μετά το τέλος του χρόνου, όταν γίνουν οι συνολικές αναλύσεις) μειώσει τους θανάτους και από άλλες αιτίες, π.χ. τροχαία.
Η ορθότερη μέθοδος εκτίμησης των θανάτων από κορωνοϊό είναι η μελέτη της υπερβάλλουσας θνητότητας (excess mortality), του αριθμού των θανάτων δηλαδή που διαπιστώνονται εφέτος οι οποίοι είναι πολύ περισσότεροι από τους αναμενόμενους για την εποχή, σε όλες σχεδόν τις χώρες. Στην χώρα μας, λόγω της καλής μέχρι τώρα διαχείρισης της πανδημίας, δεν υπάρχει προς το παρόν υπερβάλλουσα θνητότητα, αντίθετα από τις άλλες χώρες, όπως θα δούμε αργότερα στις καμπύλες των ΗΠΑ και της Σουηδίας. Στην πραγματικότητα φαίνεται ότι υπάρχει μεγάλη υποκαταγραφή των θανάτων από Covid-19 και όχι υπερκαταγραφή, όπως μερικοί ισχυρίζονται.
Πολλοί συνωμοσιολόγοι δεν αντιλαμβάνονται πως γίνεται η καταγραφή των θανάτων σε όσους υποφέρουν από κάποια μολυσματική νόσο. Με την ίδια μέθοδο γίνεται και για την γρίπη και για την Covid-19 και για το AIDS, χρησιμοποιώντας το worst case scenario, ώστε να μην γίνεται υποκαταγραφή και να υπάρξει η καλύτερη δυνατή αντιμετώπιση. Το έχω αναλύσει διεξοδικά σε παλιότερες αναρτήσεις μου και δεν θα επανέλθω εδώ. Σας παραθέτω μόνο την οδηγία καταγραφής θανάτων από Covid σύμφωνα με τις οδηγίες του ΠΟΥ, που ισχύουν σε όλες τις χώρες: “A death due to COVID-19 is defined for surveillance purposes as a death resulting from a clinically compatible illness, in a probable or confirmed COVID-19 case, unless there is a clear alternative cause of death that cannot be related to COVID disease (e.g. trauma). There should be no period of complete recovery from COVID-19 between illness and death.”
4. Ποιά είναι τα πραγματικά κρούσματα από Covid-19 σήμερα;Mερικοί πιστεύουν ότι δεν υπάρχει δεύτερο κύμα, ότι η Covid-19 έχει τελειώσει και ότι τα κρούσματα που καταγράφονται σήμερα είναι αποτέλεσμα των πολλών τεστ που διεξάγονται, οπότε είναι αναμενόμενος και ο μεγάλος αριθμός θετικών. Ρίξτε μια ματιά στον Πίνακα της Εικόνας 4. Σας φαίνεται ότι υπάρχει συσχέτιση; Και για τους στατιστικολογούντες, ο συντελεστής συσχέτισης Pearson είναι μόλις 0.29, με p= 0.214, μη στατιστικά σημαντικός δηλαδή. Αλλά και πραγματική συσχέτιση να υπήρχε θα μας έλεγε κάτι; Σημασία έχει που κάνεις τα τεστ, τα κάνεις σε συμπτωματικά άτομα, όπου περιμένεις να βρεις μεγάλο αριθμό θετικών ή σε άτομα τυχαία σε όλο τον πληθυσμό, όπου περιμένεις πολύ λιγότερα θετικά;
Και για να το προχωρήσουμε παρά πέρα, και τι σημασία έχει ο αριθμός κρουσμάτων για την εκτίμηση της βαρύτητας της πανδημίας; Μια αδρή μόνο εκτίμηση μας δίνει, αφού γνωρίζουμε ότι τα πραγματικά κρούσματα είναι πολλαπλάσια από αυτά που μετράμε καθημερινά. Η πραγματική βαρύτητα της πανδημίας φαίνεται από τον αριθμό νοσηλευομένων με Covid-19, που ξεπέρασε τους 1400, από τους νοσηλευόμενους στην ΜΕΘ, που άγγιξαν τους 170, και από τους θανάτους, που από τους 179 την 1η Ιουνίου έφθασαν τους 655 την 1η Νοεμβρίου, με καταγραφή 355 θανάτων μόλις τους δύο τελευταίους μήνες! Πρόκειται λοιπόν για ένα δεύτερο κύμα ισχυρότατο που ακόμη βρίσκεται στην αρχή του και δεν ξέρουμε που θα καταλήξει.
Δυό λόγια και για τον ορισμό του κρούσματος. Διαβάζω συνεχώς τον ορισμό του εξαίρετου καθηγητή Μπαμπινιώτη, αλλά την Επιδημιολογία την ενδιαφέρει ποιός ΜΕΤΑΔΙΔΕΙ την πάθηση! Αυτό είναι το κρούσμα που μετράμε επιδημιολογικά, δίχως να διακρίνουμε τον βαθμό βαρύτητας των συμπτωμάτων. Η παρουσία ασυμπτωματικών και το ποσοστό τους, ο επηρεασμός της μεταδοτικότητας από το ιϊκό φορτίο, ο ακριβέστερος υπολογισμός του IFR στο οποίο θα αναφερθώ αργότερα, είναι σημαντικά ζητήματα τα οποία μελετιούνται ακόμη και μελλοντικά θα λύσουν πολλές απορίες μας για την ακόμη σε πολλούς τομείς άγνωστη αυτή πάθηση.
5. Οι νοσηλευόμενοι σε ΜΕθΈνα σημαντικό στοιχείο για την εκτίμηση της σοβαρότητας της κατάστασης είναι οι νοσηλευόμενοι σε ΜΕΘ. Στην Εικόνα 5, με στοιχεία του ΕΟΔΥ φαίνεται ο μέγιστος αριθμός των νοσηλευομένων από γρίπη στις ΜΕΘ κατά την τελευταία 6ετία. Σύμφωνα με αυτή, πέρυσι ο μέγιστος αριθμός ασθενών από γρίπη στις ΜΕΘ έφθανε τους 122. Σήμερα, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του ΕΟΔΥ, οι διασωληνωμένοι λόγω Covid-19 στη χώρα μας είναι 169. Στην πραγματικότητα όμως υπάρχουν πάνω από 250 ασθενείς σε ΜΕΘ και μονάδες αυξημένης φροντίδας, μιάς και δεν είναι όλοι διασωληνωμένοι. Ας κρατήσουμε όμως το νούμερο 169 και ας το συγκρίνουμε με τους περυσινούς 122 ασθενείς. Οι 122 λοιπόν ασθενείς από γρίπη καταγράφηκαν στα μέσα Φεβρουαρίου, και το σύνολο των ασθενών που νοσηλεύθηκαν σε ΜΕΘ ήταν 140, ενώ οι καταγεγραμμένοι θάνατοι από γρίπη ήταν 154 συνολικά σε όλη την περυσινή χρονιά (οι 14 δεν είχαν νοσηλευθεί σε ΜΕΘ). Εφέτος έχουμε μέγιστο μέχρι στιγμής 169 και σύνολο θανάτων 655 (εκ των οποίων πάνω από 90% είχε νοσηλευθεί σε ΜΕΘ)! Eπίσης, πέρυσι συνολικά νοσηλεύθηκαν σε ΜΕΘ 374 ασθενείς από γρίπη, ενώ εφέτος έχουν νοσηλευθεί στις ΜΕΘ πάνω από 900 με Covid-19! Και αυτό, με όλα τα μέτρα lockdown και περιορισμού, και το κυριότερο, χωρίς τα στοιχεία του χειμώνα που έρχεται και δεν ξέρουμε τις μας περιμένει!
Η διαφορά είναι προφανής, η γρίπη είναι ενδημική, μας απασχολεί για λίγους μήνες τον χειμώνα, και το κυριότερο υπάρχει εμβόλιο, υπάρχει μερική ανοσία στον πληθυσμό και φαρμακευτική αντιμετώπιση. Στον κορωνοϊό δεν υπάρχει τίποτε από τα παραπάνω, γιαυτό ας τελειώσει το αφήγημα πολλών κακόβουλων ή αφελών, ότι πρόκειται για μια γριπούλα που αφορά μόνο τους ηλικιωμένους. Οι αριθμοί των ασθενών που νοσηλεύονται στις ΜΕΘ λόγω Covid είναι σταθερά υψηλοί και oι ΜΕΘ γεμίζουν όλους τους μήνες από νέα κρούσματα, ακόμη και από νεώτερες ηλικίες εφόσον επεκτείνεται η πανδημία, τα οποία αναμένεται να αυξηθούν πολύ περισσότερο τους επόμενους μήνες.
6. Πανδημία και lockdownΥπάρχουν διάφορες θεωρίες, σύμφωνα με τις οποίες το lockdown είναι πρακτικά άχρηστο, αλλά κάθε επιδημία κάνει μια φυσική καμπύλη που φθάνει στο μέγιστο και στη συνέχεια υποχωρεί λόγω ανοσίας του πληθυσμού. Αυτός είναι ένας από τους πιο ανόητους ισχυρισμούς που έχω ακούσει. Ας εξετάσουμε πρώτα το θέμα του lockdown. Θα ξαναγράψω μερικές κοινοτυπίες αλλά φαίνεται ότι πολλοί δεν τα έχουν καταλάβει. Ο ιός δεν μπορεί να ζήσει μόνος του στο περιβάλλον, εκτός από λίγες ώρες ή ημέρες. Μπορεί να ζήσει μόνο μέσα στον οργανισμό του ανθρώπου όπου ενεργεί σαν παράσιτο, και μεταδίδεται από άνθρωπο σε άνθρωπο με τα αναπνευστικά σταγονίδια.
Όταν κάποιος κολλήσει τον ιό, μετά από μια περίοδο 5-7 ημερών (αλλά μέχρι και 14 ημέρες), αρχίζει να έχει συμπτώματα και να εκδηλώνει την νόσο. Αν λοιπόν γίνει ένα γενικευμένο lockdown, για 2 εβδομάδες, ο ιός θα εξαφανιστεί από το περιβάλλον και θα έχει επιζήσει μόνο σε εκείνες τις οικογένειες και τα σπίτια όπου υπάρχουν είτε άτομα σε περίοδο επώασης, είτε πάσχοντες. Δυστυχώς, εκτός από τις περιπτώσεις αυτές, υπάρχουν και άνθρωποι που πρακτικά δεν μπορεί να απομονωθούν πλήρως, όπως εργαζόμενοι σε σούπερ μάρκετ, φαρμακεία, στην αλυσίδα τροφίμων και ειδών πρώτης ανάγκης, αστυνομικοί-στρατιωτικοί που υπηρετούν, αλλά και γιατροί-νοσηλευτές. Επομένως στις 2 εβδομάδες θα γίνει μεγάλη καταστολή της επιδημίας, αλλά χρειάζονται άλλες 2-3 εβδομάδες για πλήρη εξάλειψη του ιού με ιχνηλάτηση, εφόσον βέβαια έχει απαγορευθεί η είσοδος επισκεπτών από άλλες χώρες, δίχως έλεγχο.
Αντιλαμβάνεστε όμως τις καταστρεπτικές συνέπειες των lockdown για την οικονομία. Η αξία τους για τον περιορισμό του ιού είναι παγκόσμια αποδεκτή, υπάρχουν αναρίθμητες έρευνες, αλλά το υπαγορεύει και η κοινή λογική και η εμπειρία μας: Από την αρχή της πανδημίας στην χώρα μας, μέχρι και τον Απρίλιο με lockdown και όλο τον πληθυσμό επίνοσο, μπήκαν στη ΜΕΘ 200 ασθενείς. Τον Σεπτέμβριο και Οκτώβριο, με πολύ καλύτερο καιρό και με καλύτερη θεραπευτική αντιμετώπιση λόγω της προηγηθείσας εμπειρίας, μπήκαν στις ΜΕΘ πάνω από 600! Μετά το lockdown που έγινε στη χώρα μας την άνοιξη, ο ιός πρακτικά εξαφανίσθηκε (Μάϊος-Ιούνιος). Μήπως όμως, εξαφανίσθηκε ο κορωνοϊός επειδή πολλοί αρρώστησαν, είτε τον πέρασαν ασυμπτωματικά, και αποκτήσαμε ανοσία αγέλης; Πάμε στην επόμενη παράγραφο.
7. Πανδημία και ανοσίαΤι είναι κατ’ αρχήν ανοσία αγέλης; Όταν σε έναν πληθυσμό το ποσοστό των ανθρώπων που έχει αρρωστήσει από την πάθηση φθάνει το 60-70% και επομένως έχει αποκτήσει ανοσία, ο ιός δεν βρίσκει πρόσφορο έδαφος για την μετάδοση από άνθρωπο σε άνθρωπο και σιγά σιγά εξαφανίζεται. Το ποσοστό αυτό στην Ελλάδα, σύμφωνα με την τελευταία εργασία που έχω υπόψιν είναι γύρω στο 1%! Σε χώρες και περιοχές με πολύ μεγάλη διάδοση της πάθησης τα ποσοστά είναι μεγαλύτερα, π.χ. στο Βέλγιο 6%, Αγγλία 6%, Νέα Υόρκη 5-7%, Σουηδία 7-10%, Γαλλία 4.5%. Απέχουν πάντως πολύ από το κατώφλι της ανοσίας αγέλης του 60-70%! Μετά τόσους μήνες και τόσα θύματα παγκοσμίως, ελάχιστη ανοσία κερδίσαμε! Θα καταπολεμήσουμε λοιπόν την πανδημία, αφήνοντας ελεύθερη την κυκλοφορία του κορωνοϊού, με συνέπεια εκατομμύρια κρουσμάτων και εκατόμβες νεκρών ακόμη;
Κυκλοφορεί και η θεωρία του ότι ήδη έχουμε μια άλλη μορφή ανοσίας, όχι αυτή των αντισωμάτων που περιέγραψα, αλλά της κυτταρικής ανοσίας, η οποία ίσως έχει δημιουργηθεί από παλιές εκθέσεις σε άλλους κορωνοϊούς. Δεν υπάρχει καμιά επιστημονική απόδειξη γιαυτό, αλλά και αν υπάρχει, ακόμη και οι υποστηρικτές της θεωρίας, όπως ο νευροβιολόγος Karl Friston, λένε ότι το πολύ να αφορά μικρό μόνο ποσοστό του πληθυσμού, με την εξαίρεση κάποιων σχετικά απομονωμένων γεωγραφικά χωρών ή με φυσική αντίσταση στις λοιμώξεις, όπως η Γερμανία όπου η ανοσία μπορεί να είναι 50-80%, θεωρία όμως δίχως καμιά απόδειξη. O ίδιος ο Friston δεν περίμενε δεύτερο κύμα λόγω της θεωρίας του αυτής, ενώ τώρα είναι οπαδός της εκεταμένης ιχνηλάτησης των κρουσμάτων μέσω προγραμμάτων στα κινητά, ώστε να αποφύγουμε το νέο lock-down και φυσικά αντιλαμβάνεται πλήρως την σοβαρότητα της πανδημίας.
8. Η θνητότητα από την γρίπη και από την Covid-19Ίσως έχετε διαβάσει για το περίφημο IFR (Infection Fatality Rate), το ποσοστό δηλαδή των θανάτων σε όλα τα προσβεβλημένα άτομα, συμπεριλαμβανομένων των ασυμπτωματικών και όσων δεν έχουν διαγνωσθεί. Το IFR για την γρίπη είναι γύρω στο 0.1, ενώ για την Covid-19 δεν μπορεί να υπολογισθεί ακόμη με ακρίβεια, αφού δεν γνωρίζουμε ακόμη και το ακριβές ποσοστό των ασυμπτωματικών. Υπολογίζεται κατά κανόνα μετά το τέλος κάθε κύκλου επιδημίας με εκτεταμένες εξετάσεις αντισωμάτων. Υπάρχουν όμως προκαταρκτικές έρευνες που δείχνουν ότι είναι γύρω στο 0.6 ως 1.2. Το CDC (ο Αμερικανικός ΕΟΔΥ) αλλάζει συνεχώς τις τιμές του και πρόσφατα έδωσε διαφορετικά IFR για διάφορες ηλικιακές ζώνες, ενώ ο πολυσυζητημένος καθηγητής Ιωαννίδης σε πρόσφατη δημοσίευσή του στο περιοδικό του ΠΟΥ έδωσε τιμές από 0.09 έως 0.57 ανάλογα με την περιοχή.
Σημαντική ήταν εργασία του Imperial College που δημοσιεύθηκε προ ολίγων ημερών, στην οποία βρίσκουν ότι το IFR σε χώρες υψηλών εισοδημάτων είναι 1.15, ενώ σε χώρες χαμηλών εισοδημάτων είναι 0.23, πιθανόν λόγω πολύ νεανικότερου πληθυσμού. Για να το πούμε με απλά λόγια, το IFR σε μεγάλες ηλικίες, και ιδιαιτέρως μετά τα 70, είναι πολύ μεγαλύτερο της γρίπης, ενώ σε νεαρότερες ηλικίες είναι κατά τι μεγαλύτερο της γρίπης. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του CDC, το IFR είναι 0.5% για ηλικίες 50–69 έτη (θνητότητα 5πλάσια της γρίπης), και 5.4% για τις ηλικίες 70+!! Αυτό που κάνει τον κορωνοϊό όμως ιδιαίτερα επικίνδυνο και σε όλες τις νεώτερες ηλικίες, δεν είναι τόσο το ότι είναι θανατηφόρος (οι προηγούμενες επιδημίες κορωνοϊών SARS και MERS ήταν πολύ πιο θανατηφόρες συγκριτικά), αλλά η μεταδοτικότητά του, με αποτέλεσμα την ευρεία εξάπλωσή του στην Υφήλιο: πολλές λοιμώξεις, πολλοί ασθενείς, πολλοί θάνατοι. Το χειρότερο όμως είναι ότι και στα νέα άτομα μπορεί να προκαλέσει μόνιμες βλάβες σε ζωτικά όργανα, καρδιά, πνεύμονες, νεφρούς, κλπ., ενώ υπάρχει και το σύνδρομο Long Covid, με πολύμηνη διάρκεια συμπτωμάτων από την νόσο.
